Twee weken terug – wat valt je op?
Na twee weken terug in de klas, wat valt jou het meest op?
In de afgelopen twee weken ben ik al weer bij een aantal groepen geweest. Heerlijk opgeruimde lokalen, nieuwe planten, goed ingerichte kasten, schone signaleringslijsten, kinderen die hun weg aan het zoeken zijn in hun nieuwe groep, de oudere kinderen die hun nieuwe rol proberen op te pakken, relaties tussen de kinderen die opnieuw uitgevonden moeten worden.
Wat ik zie, is eigenlijk het begin van wat pedagoog Boaz Bijleveld de ‘gouden weken’ noemt. Die eerste cruciale 4 tot 6 weken waarin groepsvorming plaatsvindt. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat in deze periode de normen, waarden en onderlinge verhoudingen voor de rest van het schooljaar worden bepaald. Het is geen toeval dat dit gebeurt – het is een natuurlijk proces waarbij kinderen elkaar, de leerkracht en de regels verkennen.
Maar hier wordt het interessant voor ons montessorileerkrachten. Want waar veel traditionele klassen homogene groepen vormen – kinderen van dezelfde leeftijd bij elkaar – doen wij iets fundamenteel anders. Onze heterogene groepen creëren een unieke dynamiek waarin dit groepsvormingsproces nóg rijker wordt.
Maria Montessori vond het onnatuurlijk om kinderen alleen met leeftijdsgenoten te laten zitten terwijl de samenleving juist heterogeen is. In onze middenbouw bijvoorbeeld, waar groep 3, 4 en 5 samen zijn, zie je kinderen die tegelijkertijd leren hoe het is om geholpen te worden én zelf te helpen. Ze ervaren wat het betekent om de jongste, de middelste en de oudste te zijn.
Deze eerste weken observeer ik fascinerend hoe een elfjarige uit groep 7 geduldig aan een negenjarige uit groep 6 uitlegt hoe de taalkast werkt en hoe er netjes in het schriftje gewerkt moet worden. Niet omdat ze het móet, maar omdat ze de natuurlijke drang voelt om te delen wat ze weet. En die negenjarige? Die luistert aandachtig en weet: “Dit ga ik straks ook kunnen.”
Dit is zelfstandigheid en samenwerking tegelijk – twee van onze kernwaarden die in deze gouden weken zo mooi samenkomen. De heterogene groep wordt een voorbereide omgeving waarin kinderen van nature leren wat individuele aandacht betekent, niet omdat de leerkracht het vertelt, maar omdat ze het élke dag beleven.
Heel fijn om weer gestart te zijn met deze wetenschap in ons achterhoofd: wat er nu gebeurt in onze groepen legt letterlijk het fundament voor het hele schooljaar. Elke bewuste keuze die we maken, elke observatie die we doen, elke keer dat we kinderen hun eigen groepsdynamiek laten ontdekken – het is allemaal goud waard.
Hoe ervaar jij deze eerste weken terug? Wat zie je gebeuren in jouw heterogene groep?
🌱 www.montessorimovement010.nl
#montessorionderwijs #goudenweken #eigenwijsonderwijs #groepsvorming #samenwerking